Nội dung chính
Người lao động khi làm việc tại doanh nghiệp sẽ được tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo hình thức nhóm bắt buộc tham gia. Vậy trong trường hợp người lao động nghỉ việc không lương thì có được đóng bảo hiểm y tế và được hưởng những quyền lợi thuộc bảo hiểm y tế hay không?
1. Bảo hiểm y tế là gì?
Bảo hiểm y tế (BHYT) được nhà nước tổ chức và quản lý nhằm chăm sóc sức khỏe cộng đồng, không vì mục đích lợi nhuận. Bảo hiểm y tế sẽ chi trả một phần chi phí khám chữa bệnh, điều trị… trong trường hợp người lao động không may xảy ra rủi ro tai nạn, ốm đau, thai sản, bảo hiểm y tế sẽ chi trả 80-100% với bệnh viện cùng tuyến và 30-70% với bệnh viện trái tuyến.
Người lao động làm việc tại doanh nghiệp thuộc nhóm đối tượng bắt buộc tham gia BHYT. Mức đóng bảo hiểm y tế được tính trên số lương cơ bản hàng tháng của người lao động. Theo luật số 25/2008/QH12, mức đóng bảo hiểm y tế là 4,5% trên mức lương cơ bản. Trong đó doanh nghiệp là người sử dụng lao động đóng 3% và người lao động đóng 1.5%
2. Nghỉ việc không lương có ảnh hưởng đến quyền lợi BHYT không?
2.1 Trường hợp nghỉ không lương dưới 14 ngày làm việc
Người lao động nghỉ việc không hưởng lương dưới 14 ngày vẫn được đóng BHXH đồng nghĩa với việc vẫn duy trì tham gia BHYT. Như vậy, người lao động vẫn sẽ được hưởng những quyền lợi khám bệnh, chữa bệnh của BHYT.
2.2 Trường hợp nghỉ không lương từ 14 ngày làm việc trở lên
Dựa vào khoản 4, điều 42, Quyết định số 595/QĐ-BHXH, người lao động không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không đóng BHXH tháng đó. Thời gian này không được tính để hưởng BHXH.
Như vậy, khi nghỉ không lương từ 14 ngày trở lên, doanh nghiệp, người sử dụng lao động sẽ làm thủ tục báo giảm lao động và không đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc. Do đó, người lao động sẽ không được đóng BHYT và sẽ không được hưởng các quyền lợi khám bệnh, chữa bệnh của BHYT.
2.3 Trường hợp nghỉ quá 14 ngày hưởng chế độ thai sản, ốm đau
Trong thời gian người lao động nghỉ việc để hưởng chế độ thai sản, ốm đau theo quy định của luật BHXH thì mức đóng BHYT hàng tháng sẽ là 4.5% tiền lương tháng của người lao động trước khi nghỉ thai sản, ốm đau và do tổ chức BHXH đóng.
Vậy nên, BHYT của người lao động vẫn được duy trì đóng và các quyền lợi khám bệnh, chữa bệnh vẫn có thể hưởng.
Lao động đang nghỉ hưởng chế độ thai sản, ốm đau vẫn duy trì hưởng quyền lợi BHYT
3. Có thể tham gia BHYT tự nguyện khi nghỉ không lương?
Ngoài nhóm đối tượng bắt buộc phải tham gia BHYT thì những người có tên trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đều được tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình. Vậy người lao động nghỉ việc quá 14 ngày làm việc không thuộc trường hợp nghỉ hưởng chế độ thai sản, ốm đau thì có được tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình không? Câu trả lời là không.
Trường hợp nghỉ không lương, mặc dù không được đóng BHYT nhưng hợp đồng làm việc với doanh nghiệp, người sử dụng lao động vẫn còn hiệu lực nên bạn vẫn thuộc nhóm tham gia BHYT tại doanh nghiệp.
Nếu nghỉ việc không lương quá 14 ngày làm việc, bạn sẽ phải tự mình chi trả hết những khoản chi phí khám bệnh chữa bệnh do không được doanh nghiệp đóng BHYT và cũng không thể tham gia BHYT dưới hình thức tự nguyện.
Tạm kết
Như vậy, lao động nghỉ việc không lương tùy vào thời gian nghỉ và phụ thuộc vào việc nghỉ theo chế độ hay không sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi tham gia bảo hiểm y tế.