10 dấu hiệu ngộ độc thực phẩm bạn cần biết

Ngộ độc thực phẩm là một tình trạng khá phổ biến và có thể gặp phải ở bất kỳ ai. Ngộ độc thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như nôn ói, tiêu chảy, đau bụng và sốt. Nếu không được điều trị kịp thời, ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như mất nước, suy gan, suy thận và tử vong. Vì vậy, bạn cần biết cách nhận diện và phòng ngừa ngộ độc thực phẩm để bảo vệ sức khỏe của mình và gia đình. Trong bài viết này, Papaya sẽ giới thiệu cho bạn 10 dấu hiệu ngộ độc thực phẩm cần biết và cách xử lý khi gặp phải.

10 dấu hiệu ngộ độc thực phẩm bạn cần biết để bảo vệ sức khỏe của mình (Nguồn: Canva)

I. Ngộ độc thực phẩm là gì?

Ngộ độc thực phẩm là tình trạng nhiễm trùng hệ tiêu hóa do ăn uống các loại thực phẩm đã bị ô nhiễm hoặc chứa các chất gây hại cho cơ thể. Nguyên nhân của ngộ độc thực phẩm có thể là do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc các chất hóa học trong thực phẩm. Thời gian xuất hiện triệu chứng của ngộ độc thực phẩm có thể dao động từ vài giờ cho tới vài ngày sau khi tiêu thụ.

II. Nguyên nhân của ngộ độc thực phẩm

Có rất nhiều yếu tố có thể gây ra nguyên nhân của ngộ độc thực phẩm. Một số yếu tố phổ biến nhất là:

• Ăn uống các loại thức ăn sống hoặc không được nấu chín kỹ.
• Ăn uống các loại thức ăn quá hạn sử dụng hoặc không được bảo quản an toàn.
• Ăn uống các loại thức ăn đã bị nhiễm vi khuẩn như E.coli, Salmonella, Campylobacter, Shigella và Listeria.
• Ăn uống các loại thức ăn đã bị nhiễm ký sinh trùng như Giardia intestinalis và Cryptosporidium.
• Ăn uống các loại thức ăn đã bị nhiễm virus như Rota virus.
• Ăn uống các loại thức ăn đã bị ô nhiễm hóa chất hoặc kim loại nặng.

Ăn uống các loại thức ăn đã bị nhiễm vi khuẩn có thể gây ra ngộ độc thực phẩm (Nguồn: Canva)

III. Tác hại của ngộ độc thực phẩm 

Ngộ độc thực phẩm là tình trạng bị ảnh hưởng bởi các vi sinh vật hoặc chất độc có trong thực phẩm. Ngộ độc thực phẩm có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe và cuộc sống của người bị nhiễm.

Một số tác hại của ngộ độc thực phẩm mà ta biết được là:

• Bị ngộ độc cấp tính: với các triệu chứng nôn mửa, tiêu chảy, co giật, suy hô hấp,… có thể dẫn đến tử vong.
• Bị ngộ độc mãn tính: với các triệu chứng như suy giảm miễn dịch, ung thư, rối loạn nội tiết,… do tích lũy các chất độc trong cơ thể.
• Bị ngộ độc methanol: với các triệu chứng như mất trí nhớ, mù lòa, liệt cơ,… do uống rượu không rõ nguồn gốc hoặc có pha methanol.

Để phòng tránh ngộ độc thực phẩm, ta cần lựa chọn và sử dụng thực phẩm an toàn và bảo quản kỹ lưỡng. Ngoài ra, ta cũng cần biết nhận diện các dấu hiệu nguy hiểm của ngộ độc thực phẩm để kịp thời cấp cứu.

IV. 10 dấu hiệu ngộ độc thực phẩm bạn cần biết 

Ngộ độc thực phẩm là tình trạng bị nhiễm trùng do ăn uống các loại thực phẩm có chứa vi sinh vật hoặc chất độc hại. Ngộ độc thực phẩm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe và cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là 10 dấu hiệu ngộ độc thực phẩm cần biết để phòng tránh và xử lý kịp thời.

1. Đau bụng và chuột rút

Đau bụng và chuột rút là một trong những dấu hiệu ngộ độc thực phẩm phổ biến. Đau bụng thường xảy ra ở khu vực bên dưới xương sườn nhưng trên xương chậu của bạn. Chuột rút là cơn co thắt của các cơ trong ruột non, gây ra cảm giác đau nhói hoặc buốt. Đau bụng và chuột rút xuất hiện do vi sinh vật hoặc chất độc kích thích niêm mạc ruột, gây viêm và kích ứng. Để phòng tránh và xử lý khi gặp triệu chứng này, bạn nên:

• Ăn uống các loại thực phẩm an toàn, sạch sẽ, không quá hạn sử dụng.
• Uống nhiều nước để giải độc và bù lượng nước mất đi do tiêu chảy hoặc nôn mửa.
• Dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc giãn cơ để làm dịu cơn đau.
• Nếu triệu chứng kéo dài hơn 24 giờ hoặc có máu trong phân hoặc nôn mửa, bạn nên đi khám bác sĩ để được điều trị kịp thời.

2. Tiêu chảy

Tiêu chảy là tình trạng phân lỏng hoặc nước, đi vệ sinh ít nhất ba lần trong một ngày. Tiêu chảy là dấu hiệu ngộ độc thực phẩm do vi sinh vật hoặc chất độc gây tổn thương niêm mạc ruột non, làm suy giảm khả năng hấp thu nước và dinh dưỡng từ thức ăn. Tiêu chảy có thể gây ra tình trạng thiếu nước và mất điện giải trong cơ thể. Để phòng tránh và xử lý khi gặp triệu chứng này, bạn nên:

• Uống nhiều nước hoặc các loại dung dịch oralit để bù lượng nước và điện giải mất đi.
• Ăn các loại thức ăn giàu tinh bột như khoai lang, khoai tây… để hỗ trợ tiêu hóa.
• Tránh ăn các loại thức ăn khó tiêu hóa hoặc kích thích ruột như cà phê, sữa, rau sống…
• Dùng thuốc chống tiêu chảy theo chỉ dẫn của bác sĩ.

3. Đau đầu

Đau đầu là một dấu hiệu ngộ độc thực phẩm thường gặp. Đau đầu có thể do nhiều nguyên nhân như: thiếu nước, thiếu glucose, viêm não… Để giảm nhẹ cơn đau đầu, bạn nên:

• Uống nhiều nước hoặc các loại dung dịch oralit để bù lượng nước và điện giải mất đi.
• Ăn các loại thức ăn giàu glucose như bánh mì, bánh quy, chuối… để cung cấp năng lượng cho cơ thể.
• Dùng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Nếu đau đầu kéo dài hoặc rất nặng, bạn nên đi khám bác sĩ để kiểm tra có phải do viêm não hay sốc nhiễm khuẩn không.

4. Chóng mặt 

Chóng mặt là một dấu hiệu ngộ độc thực phẩm phổ biến. Chóng mặt có thể do thiếu nước, thiếu máu não hoặc do các độc tố trong thực phẩm kích thích hệ thần kinh trung ương. Khi bị chóng mặt, bạn nên nằm xuống và giữ cho đầu cao hơn cơ thể để cải thiện tuần hoàn máu. Bạn cũng nên uống nhiều nước hoặc các dung dịch điện giải để bù lại lượng chất lỏng và khoáng chất bị mất. Nếu chóng mặt kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác như sốt cao, co giật hoặc khó thở, bạn cần đi khám bác sĩ ngay.

5. Nôn ói 

Nôn ói cũng là một dấu hiệu ngộ độc thực phẩm. Nôn ói là phản ứng tự vệ của cơ thể khi có sự xâm nhập của các vi sinh vật hoặc độc tố trong dạ dày và ruột. Nôn ói giúp loại bỏ nguồn gây ngộ độc ra khỏi cơ thể và giảm áp lực lên niêm mạc dạ dày. Tuy nhiên, nôn ói quá nhiều có thể gây ra tình trạng mất nước và suy kiệt sức khỏe. Để hạn chế nôn ói, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau:

• Uống từ từ những ngụm nhỏ dung dịch muối đường hoặc các loại thuốc ức chế tiết acid dạ dày.
• Ăn những loại thực phẩm nhẹ nhàng và giàu tinh bột như bánh quy, khoai lang luộc hay gạo tẻ.
• Tránh ăn các loại thực phẩm giàu chất béo, cay nồng hay có vị ngọt quá mức.
• Tránh uống rượu, cafein hay thuốc lá khi bị ngộ độc.
• Nếu bạn không thể kiểm soát được triệu chứng nôn ói hoặc có biểu hiện của sốt cao, tiêu chảy máu hay co giật, bạn cần đi cấp cứu ngay lập tức.

Nôn ói là một trong những dấu hiệu ngộ độc thực phẩm (Nguồn: Canva)

6. Sốt và lạnh cứng 

Sốt và lạnh cứng là hai dấu hiệu ngộ độc thực phẩm phổ biến khi nhiệt độ cơ thể tăng cao hơn bình thường. Sốt xuất hiện như một phần trong cơ chế phòng thủ tự nhiên của cơ thể để tiêu diệt các vi khuẩn hoặc chất độc gây bệnh. Lạnh cứng là do sự co rút của các cơ bắp để tạo ra nhiệt. Để phòng tránh hoặc xử lý sốt và lạnh cứng do ngộ độc thực phẩm, bạn nên uống nhiều nước để giảm thiểu mất nước, dùng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của bác sĩ và tránh ăn các loại thức ăn khó tiêu hoặc kích thích.

7. Mệt mỏi và chán ăn 

Mệt mỏi và chán ăn là hai dấu hiệu ngộ độc thực phẩm mà chúng ta cũng thường hay gặp. Mệt mỏi là do cơ thể giải phóng các chất hóa học gọi là cytokine để phản ứng với các vi khuẩn hoặc chất độc. Chán ăn là do sự kích thích của dạ dày và ruột non bởi các tác nhân gây bệnh. Để phòng tránh hoặc xử lý mệt mỏi và chán ăn do ngộ độc thực phẩm, bạn nên nghỉ ngơi nhiều, uống nhiều nước hoặc nước trái cây để bù đắp lượng dinh dưỡng và điện giải.

8. Đau cơ 

Đau cơ là một trong những dấu hiệu ngộ độc thực phẩm cần biết. Đau cơ xuất hiện do cơ thể phải chiến đấu với các chất gây ô nhiễm trong thực phẩm. Đau cơ có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của ngộ độc thực phẩm. Để phòng tránh hoặc xử lý đau cơ do ngộ độc thực phẩm, bạn nên:

• Uống nhiều nước để giữ ẩm cho cơ thể.
• Nghỉ ngơi và tránh vận động quá sức.
• Dùng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Nếu đau cơ kéo dài quá 3 ngày hoặc kèm theo các triệu chứng khác như sốt cao, co giật hay bất tỉnh, bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức.

9. Da tím tái hoặc khó thở 

Da tím tái hoặc khó thở là hai dấu hiệu ngộ độc thực phẩm nguy hiểm. Chúng cho biết rằng cơ thể không được cung cấp oxy đủ do thiếu máu hoặc suy hô hấp. Da tím tái hoặc khó thở có thể do ăn phải các loại cá biển chứa histamin (chất gây dị ứng) như cá thu hay cá kiếm. Cũng có thể do ăn phải các loại rau quả chứa nitrat (chất gây thiếu máu) như rau muống hay rau xà lách. Để phòng tránh hoặc xử lý da tím tái hoặc khó thở do ngộ độc thực phẩm, bạn nên:

• Kiểm tra kỹ hạn sử dụng và chế biến kỹ các loại cá biển trước khi ăn.
• Không để các loại rau quả tiếp xúc với ánh sáng mặt trời quá lâu để tránh sinh ra nitrat.
• Nếu bị da tím tái hoặc khó thở sau khi ăn uống, bạn nên gọi điện thoại khẩn cấp 115 và yêu cầu được hỗ trợ y tế.

10. Co giật hoặc bất tỉnh 

Co giật hoặc bất tỉnh là một trong những dấu hiệu ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng nhất. Nó có thể xảy ra khi vi khuẩn hoặc chất độc trong thực phẩm ảnh hưởng đến hệ thần kinh và hệ tim mạch của cơ thể. Khi gặp phải triệu chứng này, bạn cần gọi cấp cứu ngay lập tức và tiến hành sơ cứu cho nạn nhân. Cách sơ cứu bao gồm:

• Nếu nạn nhân bất tỉnh nhưng vẫn có nhịp tim và thở, bạn nên kê cao gối cho nạn nhân nằm và xoay đầu sang một bên để tránh nuốt phải nước dãi hoặc ói ra.
• Nếu nạn nhân co giật, bạn không nên cố gắng ngăn chặn hay giữ chặt các phần cơ co giật. Bạn chỉ cần dùng tay che lại đầu của nạn nhân để tránh va đập vào vật cứng.
• Nếu nạn nhân ngưng tim hoặc ngưng thở, bạn phải áp dụng các biện pháp hồi sinh tim phổi (CPR) cho đến khi có y tá hoặc bác sĩ đến.

Khi gặp phải dấu hiệu co giật hoặc bất tỉnh, bạn cần gọi cấp cứu ngay lập tức và tiến hành sơ cứu cho nạn nhân (Nguồn: Canva)

V. Lời kết

Trong bài viết này, Papaya đã giới thiệu cho bạn 10 dấu hiệu ngộ độc thực phẩm cần biết để phát hiện và xử lý kịp thời. Bạn cũng đã được biết cách phòng tránh và sơ cứu khi gặp phải các dấu hiệu này. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có được kiến thức cần thiết để bảo vệ sức khỏe của mình và gia đình. Để tránh ngộ độc thực phẩm, bạn nên ăn uống sạch sẽ và an toàn. Hãy rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Hãy kiểm tra hạn sử dụng của các sản phẩm thực phẩm và bảo quản chúng ở điều kiện phù hợp. Hãy tránh ăn các loại thực phẩm có mùi lạ hoặc không tươi. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu ngộ độc thực phẩm nào, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức và tiến hành sơ cứu theo chỉ dẫn.