05 biến chứng thai sản thường gặp khi mang thai

Quá trình mang thai 9 tháng 10 ngày là một hành trình gian nan và đầy ý nghĩa của mỗi người mẹ. Để đảm bảo em bé được phát triển tốt nhất, chúng ta cần trang bị sẵn những kiến thức về quá trình mang thai, dinh dưỡng và sức khỏe của mẹ và bé.

1. Biến chứng thai sản là gì?

Biến chứng thai sản hay tai biến sản khoa là các vấn đề liên quan sức khỏe xảy ra trong thai kỳ. Biến chứng thai sản có thể xảy ra trong bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ từ lúc mang thai đến thời kỳ chuyển dạ, sinh con. Một số trường hợp xảy ra sau khi sinh được gọi là rối loạn hậu sản. Theo thống kê của WHO, hàng năm, tại Việt Nam có gần 800 bà mẹ tử vong do các tai biến sản khoa gây nên. Do đó, chúng ta cần trang bị những kiến thức đầy đủ để đề phòng, phát hiện sớm và đảm bảo được sức khỏe cho cả mẹ và bé.

2. Những biến chứng thai sản thường gặp

2.1 Mang thai ngoài tử cung

Thai ngoài tử cung hay chửa ngoài dạ con là trường hợp sau khi trứng thụ tinh lại làm tổ và phát triển bên ngoài tử cung tại các vị trí như vòi trứng, buồng trứng hay ổ bụng. Nếu không phát hiện kịp thời sẽ dẫn đến việc u thai bị vỡ khiến sản phụ đau bụng dữ dội và nguy hiểm đến tính mạng, khả năng sinh sản.

Tình trạng này tuy nguy hiểm nhưng nếu được kiểm tra và phát hiện sớm để loại bỏ khối u thai thì có thể tránh được những ảnh hưởng, biến chứng gây nguy hiểm đến sức khỏe sinh sản sau này của chị em.

Thai ngoài tử cung được phát hiện sớm không gây nguy hiểm đến phụ nữ

• Dấu hiệu nhận biết thai ngoài tử cung

Thai ngoài tử cung cũng có những dấu hiệu như mang thai bình thường, bạn có thể bị ốm nghén, thử thai ra 2 vạch. Nhưng hãy chú ý đến những biểu hiện khác thường của cơ thể khi cảm thấy đau nhói bụng dưới, đau âm ỉ, đau nhiều ngày không hết kèm theo chứng táo bón và xuất huyết âm đạo bất thường. Song song đó, bạn có thể có những triệu chứng đi kèm là hoa mắt, chóng mặt, đổ mồ hôi, da xanh xao và yếu ớt.

• Phòng ngừa mang thai ngoài tử cung

Mặc dù nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này vẫn chưa được xác định rõ, nhưng bạn vẫn có thể phòng ngừa bằng cách duy trì thói quen sinh hoạt, lối sống lành mạnh như hạn chế việc nạo, hút phá thai, giữ vệ sinh vùng kín, không lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp và hạn chế bia rượu.

2.2 Sinh non

Sinh non là tình trạng chuyển dạ sớm và sinh con trước thời gian dự sinh, cụ thể là trước tuần 37 của thai kỳ. Trẻ sinh non, đặc biệt là sinh càng sớm thì càng có nguy cơ bị ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển sau này. Một số biến chứng khi sinh non trẻ có thể gặp phải là suy tim, vàng da, bại não, chậm phát triển…

Nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, sàng lọc trước sinh để đề phòng sinh non

• Dấu hiệu nhận biết nguy cơ sinh non

Một số dấu hiệu dễ nhận biết cho việc chuyển dạ sinh non là thay đổi dịch âm đạo, có thể là nhiều hơn hoặc kèm theo máu. Đau vùng thắt lưng và đau quặn phần bụng dưới. Màng ối bị vỡ, không nhất thiết là tình trạng nước ối vỡ và tuôn ra ngoài, đôi khi chỉ vài giọt nước trắng đục cũng cần phải chú ý. Nếu gặp phải một trong những biểu hiện trên, sản phụ cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và hỗ trợ.

• Phòng ngừa sinh non

Với những người đã có tiền sử sinh non đang có kế hoạch hoặc dự sinh thì nên kiểm tra và chăm sóc sức khỏe càng sớm càng tốt. Các bác sĩ sẽ cân nhắc dựa trên tình trạng cá nhân của mỗi người để có thể phác đồ các phương pháp phòng tránh sinh non lặp lại. Các mẹ bầu để phòng ngừa sinh non thì cũng nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, sàng lọc trước sinh. Chăm sóc sức khỏe và chế độ ăn uống dinh dưỡng cũng là một phần quyết định sức khỏe thai kỳ.

2.3 Rau tiền đạo

Đây là tình trạng rau thai hay nhau thai không bám ở phần đáy tử cung, có thể là mặt trước hoặc mặt sau mà nằm ở những vị trí bất thường, như ở mép tử cung hay trung tâm che mất một phần hoặc toàn phần lỗ cổ tử cung. Tình trạng xảy ra ở 03 tháng cuối của của thai kỳ gây chảy máu, chuyển dạ, khó sinh và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và con. Theo thống kê, mỗi 300 sản phụ thì sẽ có 1 sản phụ gặp phải tình trạng rau tiền đạo. Tuy nhiên rau tiền đạo có thể phát hiện từ tuần thứ 20 của thai kỳ qua siêu âm thai.

Cứ mỗi 300 sản phụ thì sẽ có 1 người gặp phải rau tiền đạo

• Dấu hiệu rau tiền đạo

Khi bạn đang đến thời điểm 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối của thai kỳ, nếu xuất hiện những biểu hiện như xuất huyết âm đạo bất thường nhưng không thấy đau đớn, hiện tượng xuất huyết này sẽ ít hoặc nhiều, có thể tự hết nhưng lại tái phát sau vài ngày. Đặc biệt khi xuất huyết kèm theo các cơn đau co thắt, chảy máu nặng cần phải cấp cứu ngay.

• Phòng ngừa rau tiền đạo

Rau tiền đạo thường gặp ở những phụ nữ đã sinh nhiều lần, nạo phá thai hoặc sảy thai nhiều lần. Bạn cần giữ gìn vệ sinh âm đạo, quản lý thai nghén chặt chẽ, khám thai định kỳ và không nên lạm dụng việc nạo phá thai.

2.4 Sảy thai

Sảy thai là tình trạng thai mất tự nhiên mà không có sự can thiệp trước tuần thứ 20 của thai kỳ. 80% tình trạng sẩy thai xảy ra ở thời điểm trước khi thai được 12 tuần tuổi. Những sản phụ có tiền sử sảy thai trước đó, khi mang thai lần tiếp theo sẽ có khả năng sảy thai cao hơn.

Tránh căng thẳng và bổ sung đầy đủ dinh dưỡng trong thai kỳ

• Dấu hiệu sảy thai

Dọa sẩy thai là tình trạng cơ thể phản ứng để báo hiệu với người mẹ rằng thai nhi đang gặp nguy hiểm, ở giai đoạn dọa sẩy thai bạn sẽ gặp những triệu chứng đau râm ran ở phần bụng dưới kèm theo cảm giác mỏi thắt lưng, xuất huyết âm đạo, màu sắc có thể là nâu thẫm hoặc hồng nhạt đến đỏ tùy vào nguy cơ nặng hay nhẹ kèm theo triệu chứng sốt cao. Khi gặp những triệu chứng trên, mẹ bầu nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra kịp thời.

• Phòng tránh sảy thai

Sảy thai là tình trạng không lường được trước. Để tránh khỏi việc này, chị em phụ nữ cần phải chuẩn bị một chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học cho việc chào đón thành viên mới của gia đình. Tránh căng thẳng, giữ cho tinh thần ổn định và thoải mái. Bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết như protein, canxi, kẽm… tránh các loại thực phẩm cay nóng và rượu bia.

Một số loại thuốc hoặc thành phần của thuốc điều trị bệnh sẽ ảnh hưởng đến thai kỳ, do đó khi biết mình đã mang thai, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng. Phụ nữ có những vấn đề ở tử cung như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung cũng cần chú ý bởi đây là đối tượng có nguy cơ sảy thai sớm.

2.5 Tiền sản giật

Tiền sản giật là một hội chứng bệnh lý xảy ra từ tuần thứ 20 của thai kỳ với các triệu chứng: tăng huyết áp, protein niệu và phù. Bệnh lý này ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi khiến bé suy dinh dưỡng hoặc sinh non. Trường hợp không được điều trị sớm bệnh có thể phát sau khi sinh, thường là trong vòng 4 ngày hoặc có thể đến 6 tuần sau sinh dẫn đến việc tử vong.

• Dấu hiệu tiền sản giật

Một số dấu hiệu có thể dễ nhận biết là về vấn đề tiêu hóa, bạn thường xuyên cảm thấy buồn nôn, đau bụng, hoa mắt chóng mặt, giảm thị lực. Phù trắng mềm, ấn lõm thường xuất hiện ở chân, tay. Ngoài ra, qua những lần khám thai định kỳ bạn cần chú ý nếu chỉ số huyết áp tăng cao. Đây là dấu hiệu hay gặp và xuất hiện sớm nhất trong thai kỳ. Protein xuất hiện trong nước tiểu cũng là một triệu chứng thường gặp ở bệnh lý này.

• Phòng ngừa tiền sản giật

Cho đến nay, nguyên nhân cụ thể dẫn đến bệnh lý này vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, tiền sản giật thường xuất hiện ở những thai phụ bị một số chứng như máu khó đông, có tiền sử mắc bệnh tiểu đường, thừa cân trong thai kỳ hoặc do di truyền. Để phòng tránh thai phụ cần kiểm tra huyết áp định kỳ, đảm bảo chế độ ăn dinh dưỡng và khoa học. Nếu phát hiện sớm có thể ngăn chặn kịp thời bằng phương pháp dùng thuốc.

Lời kết

Mang thai và làm mẹ là một thiên chức thiêng liêng với người phụ nữ, để việc này diễn ra một cách thuận lợi nhất, mỗi người chúng ta cần trang bị những kiến thức để giảm thiểu tối đa rủi ro, biến chứng trong quá trình mang thai và sinh con. Cần kiểm tra thai sản định kỳ, xét nghiệm sàng lọc để loại bỏ sớm những nguy cơ bằng các biện pháp can thiệp kịp thời.