Lãi suất ngân hàng và những điều cần biết ngay bây giờ!

Gửi tiết kiệm ngân hàng là một trong những hình thức đầu tư tài chính của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ cách tính lãi suất để có thể tránh được những rủi ro. Hiện nay, lãi suất tiết kiệm ở mỗi ngân hàng sẽ khác nhau. Vậy lãi suất ngân hàng là gì và cần hiểu về nó như thế nào? Nội dung bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn tìm hiểu chi tiết hơn.

Lãi suất ngân hàng là gì? - Nguồn ảnh: Canva

I. Lãi suất ngân hàng

1. Lãi suất ngân hàng là gì?

Lãi suất ngân hàng là tỷ lệ phần trăm giữa tiền vốn gửi hoặc cho vay với mức lãi trong một thời kỳ nhất định. Mức lãi này sẽ do ngân hàng quy định hoặc thoả thuận giữa ngân hàng và người vay.

Lãi suất tiền gửi, cho vay có thể cao thấp khác nhau và tuỳ theo thời gian gửi hoặc vay dài ngắn. Bên cạnh đó còn phụ thuộc vào ngân hàng, phương thức trả trước hay sau và tuỳ vào từng thời kỳ.

2. Quy định về lãi suất ngân hàng

Theo Điều 12 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, lãi suất ngân hàng được quy định:

• Ngân hàng Nhà nước công bố lãi suất tái cấp vốn, lãi suất cơ bản và các loại lãi suất khác. Điều này để thực hiện và điều hành chính sách tiền tệ và chống cho vay nặng lãi.
• Nếu thị trường tiền tệ có diễn biến bất thường, ngân hàng Nhà nước sẽ có quy định về cơ chế điều hành lãi suất. Trường hợp này áp dụng trong quan hệ giữa các ngân hàng với nhau và với khách hàng, những quan hệ tín dụng khác.

Bên cạnh đó, theo Điều 91 Luật Các tổ chức tín dụng 2010 quy định về lãi suất ngân hàng như sau:

• Ngân hàng sẽ được quyền ấn định, niêm yết công khai mức lãi suất huy động vốn và mức phí cung ứng dịch vụ trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
• Các khách hàng, ngân hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất và phí cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng. Tuy nhiên, điều này phải theo quy định của pháp luật.
• Trong trường hợp hoạt động ngân hàng có diễn biến bất bình thường, để đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, Ngân hàng nhà nước sẽ có quyền quy định cơ chế xác định phí và lãi suất.

3. Cách tính lãi suất ngân hàng

3.1 Lãi suất ngân hàng có kỳ hạn

Với việc gửi tiết kiệm có kỳ hạn, số tiền gửi sẽ được quy định theo một mức kỳ hạn đi kèm với lãi suất cam kết. Sau đây là công thức và cách tính lãi suất ngân hàng theo tháng. Tuy nhiên áp dụng với khoản gửi tiền tiết kiệm có kỳ hạn:

Số tiền lãi (theo tháng) = Số tiền gửi x lãi suất (%năm)/12 x số tháng đã gửi.

Tương tự với công thức và cách tính lãi suất ngân hàng như trên, các bạn sẽ tính được lãi suất với các mức tiền đã gửi khác và kỳ hạn khác nhau. Nếu rút tiền theo đúng thời hạn hợp đồng, khách hàng sẽ nhận được toàn bộ mức lãi đã chọn.

3.2 Lãi suất ngân hàng không kỳ hạn

Gửi tiền ngân hàng không kỳ hạn là hình thức gửi tiết kiệm mà không có mức kỳ hạn kèm theo. Người gửi có thể rút tiền mặt bất kỳ thời gian nào và không cần báo trước với ngân hàng. Theo đó, cách tính lãi suất ngân hàng không kỳ hạn như sau:

Số tiền lãi = Số tiền đã gửi x lãi suất (%năm) x số ngày thực đã gửi/360

Ngoài ra, hiện nay có rất nhiều loại lãi suất ngân hàng (bao gồm ngân hàng và các tổ chức tín dụng khác). Lãi suất ngân hàng được chia thành nhiều loại khác nhau dựa trên cơ sở như nguồn sử dụng, giá trị thực, phương thức trả, chức năng của các ngân hàng,...

II. Những yếu tố ảnh hưởng tới lãi suất

1. Vai trò và ý nghĩa của lãi suất là gì?

Sự thay đổi của lãi suất sẽ ảnh hưởng tới cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của mỗi cá nhân. Nếu lãi suất cho vay thấp, nhiều người sẽ có xu hướng dùng tiền để mua sắm thay vì cho vay hoặc gửi tiết kiệm ngân hàng. Đối với những người đang có nhu cầu cần vay vốn, họ sẽ vay nhiều tiền hơn nếu lãi suất thấp và khi tăng họ sẽ phải cân đối khoản vay nhiều hơn. 

Ngoài ra, lãi suất cũng tác động đến thị trường chứng khoán. Khi lãi suất vay vốn của các công ty, ngân hàng tăng sẽ dẫn đến chi phí nợ tăng cao, kế hoạch mục tiêu giảm. Và cuối cùng, giá cổ phiếu của các công ty sẽ giảm.

Lãi suất tác động lên thị trường chứng khoán - Nguồn ảnh: Canva

2. Yếu tố ảnh hưởng tới lãi suất

Những yếu tố sẽ ảnh hưởng đến lãi suất mà mọi người cần biết bao gồm:

• Cung cầu vốn vay: Là tổng tiền tệ mà hệ thống ngân hàng cung cấp ra thị trường để giao dịch. Mọi sự thay đổi của cung cầu đều sẽ tác động đến lãi suất. Tuy nhiên, mức biến động này cũng tùy vào chính phủ nói chung và Ngân hàng nhà nước nói riêng.
• Tỷ lệ lạm phát: Khi mọi người thấy lạm phát tăng, đa phần sẽ dùng tiền để dự trữ hàng hoá hoặc mua các tài sản khác như vàng, ngoại tệ,... Từ đó làm giảm nguồn cung cho các quỹ vay và áp lực lên lãi suất.
• Chính sách nhà nước: Để nền kinh tế đất nước phát triển, nhà nước phải đưa ra nhiều chính sách như chính sách tiền tệ, chính sách tài chính, chính sách thu nhập,... Từ đó sẽ ảnh hưởng tới lãi suất cân bằng.
• Bội chi ngân hàng: Khi bội chi ngân sách, chính phủ thường sẽ phát hành trái phiếu để bù vào những khoản thâm hụt. Vì vậy, khi lượng cung trái phiếu tăng thì giá trái phiếu sẽ giảm. Điều này ảnh hưởng đến lãi suất nói chung và lãi suất ngân hàng nói riêng.

Mọi sự thay đổi của cung cầu đều sẽ tác động đến lãi suất - Nguồn ảnh: Canva

III. Kinh nghiệm gửi tiền tiết kiệm tại ngân hàng

Khi gửi tiết kiệm, đa số khách hàng chỉ quan tâm đến mức lãi suất ngân hàng sinh lời trên số tiền gửi như thế nào. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và tránh rủi ro, các bạn nên lưu ý một số các điều sau:

• Chọn kỳ hạn gửi phù hợp: Để đảm bảo sinh lời tốt nhất bạn nên chọn gửi có kỳ hạn. Điều này sẽ tránh việc bạn rút tiền trước kỳ hạn dẫn đến không có được số tiền lãi như kỳ vọng.
• Đặt uy tín và chất lượng dịch vụ của các ngân hàng là điều quan tâm nhất. Bạn có thể đánh giá được mức độ uy tín thông qua quy trình làm việc, minh bạch,... Điều này sẽ giúp bạn an tâm hơn về mặt bảo mật thông tin và an toàn khi gửi tiền vào.
• Chia số tiền tích luỹ thành nhiều sổ tiết kiệm theo nhiều kỳ hạn. Điều này sẽ giúp bạn linh hoạt hơn trong việc quản lý tài chính. Trong khi đó vẫn có thể rút tiền khi cần gấp mà không ảnh hưởng tới việc sinh lời cho những số tiền tiết kiệm còn lại.
• Thêm dịch vụ gửi tiết kiệm ngân hàng online: Khi gửi tiết kiệm trực tuyến, bạn có thể theo dõi mọi giao dịch được thực hiện như gửi tiền, rút tiền. Điều này sẽ hiển thị và lưu trữ trên ứng dụng internet Banking của bạn. Ngoài ra, bạn có thể được áp dụng nhiều chương trình khuyến mãi với mức lãi suất cao hơn.

Hy vọng rằng những thông tin trên đây về lãi suất ngân hàng hay những điều cần biết về nó đã giúp các bạn có góc nhìn rộng hơn về lãi suất. Từ đó có thể chọn một phương thức gửi tiết kiệm hay đầu tư tài chính cho bản thân mình một cách phù hợp và hiệu quả.